UX (Kullanıcı Deneyimi) Nedir?

İngilizce’deki ”user experience” ifadesinin kısaltması olan UX, Türkçe’de ”kullanıcı deneyimi” anlamına gelmektedir. UX, yani kullanıcı deneyimi, internet kullanıcılarının alışkanlıkları, eğilim ve beğenileri şeklinde ifade edilebilir. Bu yazımızda “UX Nedir? Kullanıcı deneyimi SEO için neden neden önemlidir?“ sorularını detaylıca anlatacağız. Haydi başlayalım!

Kullanıcı deneyimi ile, gerçek kullanıcıların hangi bilgileri hangi sorularla aradıklarından tutun da, hangi cevap ile ikna olduklarına kadar tüm işlemler kayıt altına alınır. Kullanıcının görmek istediği bilginin, doğru yazı büyüklüğü, şekiller, görseller ve renkler ile kullanıcıya aktarılması hedeflenir.

SEO İçin UX Neden Önemlidir?

Arama motorları, algoritmalarını hazırlarken kullanıcı deneyimlerine oldukça önem gösterirler. Bir sitenin ya da uygulamanın değerli olabilmesi için, kullanıcı tarafından kolaylıkla kullanılabilmesi gerekir. Ayrıca, kullanıcının site veya uygulama içinde uzun süre gezinebilmesi de önemlidir. Web sitenizin SEO kurallarının tamamına uygun, özgün ve doğru içeriği sunuyor olması bile yeterli olmayabilir. Kullanıcı tarafından kolaylıkla kullanılmasını engelleyecek hatalar, eksik ya da büyük boyutlu görseller, java kodları içeren ya da hata sayfalarıyla dolu bir web sitesi kullanıcı için uygun değildir. Bu nedenle, Google gibi büyük arama motorları için de değerli bir site olması mümkün değildir.

İçerikler arasında görsel kullanılması, içeriğin videolarla desteklenmesi gibi durumlar SEO açısından zorunlu gibi görünmese de UX açısından bakıldığında, kullanıcıların bu tür sitelerde daha çok zaman harcadığı ve daha çok içeriğe ulaştığı bir gerçektir. Dolayısıyla, bu durumda arama motoru algoritması, daha çok zaman harcanan sayfaların daha değerli olduğunu algılayacak ve bu durum site değerlendirmesine olumlu bir etki bırakacaktır.

UX İçin Nelere Dikkat Edilmeli?

Öncelikle, internet sitelerinde içeriğin türü, ziyaretçisinde bırakmak istediği imaj ve yönlendirmek istediği aksiyon, UX (kullanıcı deneyimi) için önemlidir. Site içeriği, sadece bilgi aktarımı amaçlayan metin ve görsellerden oluşmalıdır. Ama sadece bu yeterli değildir. Konuya ulaşmak için kullanılacak anahtar kelimeler, içerik içerisinde mutlaka bulunmalı ve konuyla alakalı olmalıdır.

UX açısından, bir metin içerisinde sadece anahtar kelime bulunuyor olmasının yeterli olmadığını belirttik. Kullanıcı, arama motoru üzerinden yapmış olduğu arama sonucunda ulaştığı bir sitede, aradığı doğru bilgiye ulaşamıyorsa, bilgi yanlış yazı tipinde ise ya da ulaştığı sitenin renk ve sayfa yerleşimi kullanıcı için göze hoş gelmeyen bir yapıdaysa; UX uyumsuzluğu nedeniyle kullanıcı siteyi kısa süre içerisinde terk edecektir.

UX için ayrıca;

• İnternet sitesinin sayfa yerleşimi
• Sayfa içerisinde yer alan dış bağlantıların konumu ve sayısı
• Kullanılan görsellerin boyutu
• Görsellerin konu ile ilgi durumu
• Sayfanın yüklenme hızı gibi faktörlere de dikkat edilmelidir.

Kullanıcının satın alma, üye olma ya da anket doldurma gibi aksiyonlara katılması isteniyorsa, gerekli eylem düğmelerinin, uygun konum, renk ve büyüklükte olması sağlanmalıdır. Açılan pencere ya da ekranı kaplayan reklamlar kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Anket ya da üyelik formu gibi yönlendirilen yeni sayfaların, ana sayfa ile aynı renk ve temada olmasına, karışık cümlelerden uzak ve kolay doldurulabilir alanlardan oluşmasına dikkat edilmelidir.

UX ve UI Arasındaki Fark Nedir?

Dijital dünyayla ilgiliyseniz, UX ve UI kavramlarının sıkça birlikte anıldıklarını fark etmişsinizdir. Peki, çoğu zaman birbirleriyle karıştırılan bu iki kavram arasındaki fark nedir?

UI (kullanıcı arayüzü), kulllanıcıların bir ürünle etkileşime girdiklerinde deneyimledikleri ekranlar, düğmeler, tipografi, renkler, menü çubukları ve simgeler gibi estetik unsurları ifade eder. UX ise, kullanıcının bir ürünle etkileşime girerken yaşadığı deneyimi ve bu esnada neler hissettiklerini ifade eder. UX terimi genellikle dijital ürünler için kullanılsa da, dijital olmayan ürün ve hizmetler için de kullanıcı deneyiminin öneminden bahsedilebilir.

Hem UI hem UX tasarımcıları, ürün geliştirme konusunda kilit roller oynarlar. UX tasarımcıları, kullanıcının ürünle yaşadığı deneyime odaklanır. Amaçları, ürünü işlevsel, erişilebilir ve kullanımı keyifli hale getirmektir. Bir UX tasarımcısının görevleri şunlardır:

• Kullanıcıların bir ürün ile girdikleri etkileşim ile ilgili ihtiyaçları ve sorunları belirlemek için kullanıcı araştırması yapmak
• Hedef müşteriler göz önüne alınarak kullanıcı personaları geliştirmek
• Kullanıcıların ürünle girdikleri etkileşimi iyileştirmek için kullanıcı yolculuğu analizleri yapmak
• Nihai ürünün nasıl görüneceğine odaklanmak için web sitesi şemaları (wireframe) ve prototipler oluşturmak
• Tasarımı onaylamak ve sorunları belirlemek için kullanılabilirlik testleri yapmak

UI tasarımcıları ise, kullanıcının doğrudan etkileşime girdiği web sitelerinin, mobil uygulamaların veya cihazların görsel unsurlarını oluşturur. Kullanıcı deneyiminin aksine, UI yani kullanıcı arayüzü, yalnızca dijital ürünler için kullanılan bir terimdir. UI tasarımcısı, uygulamaları ve web sitelerini hem görsel olarak çekici hem de gezinmesi kolay hale getirmeye çalışır. Bir UI tasarımcısının görevleri şunlardır:

• Sayfa düzenini oluşturmak
• Renk paletlerini ve yazı tiplerini seçme
• Kullanıcının etkileşime gireceği düğmeler, menüler ve metin alanları gibi öğeleri tasarlama
• Nihai tasarımın nasıl görüneceğini görebilmek için web sitesi şemaları oluşturmak

UX (Kullanıcı Deneyimi) Araçları

UX ve UI alanlarında, yeni başlayanlardan uzmanlara kadar geniş bir kullanıcı yelpazesine hitap eden birçok araç bulunuyor. Amacınıza uygun araçlara sahip olmak, UX ve UI çalışmalarınız açısından önemli bir fark yaratabilir. UX sürecinin araştırma aşamasından test aşamasına kadar kullanabileceğiniz bazı araçları sıraladık:

UX Araştırma Araçları

• Optimal Workshop
• SurveyMonkey
• Lookback 

Wireframe (Şema Tasarımı) Araçları

• Figma
• Balsamiq
• Wireframe.cc

Prototiplendirme Araçları

• Justinmind
• Framer
• Proto.io 
• Axure

UX Tasarım Araçları

• Sketch
• Adobe XD
• UXPin
• InVision

Kullanılabilirlik Testi Araçları

• UsabilityHub
• Hotjar
• UserTesting

Özetle UX Nedir?

Sizler için UX nedir? sorusuna, ”internet kullanıcılarının alışkanlıkları, eğilim ve beğenileri” cevabını verdik. UX SEO için neden önemlidir? Nelere dikkat edilmelidir? UX nasıl iyileştirilir? sorularını da detaylıca anlattık. Siz de Dopinger ile Dijital dünyada markanızı öne taşıyın!

Kullanıcı deneyimi ve daha fazlası hakkında tüm sorularınız için Dopinger Blog‘u takip edin!